CONTROLE VERLIEZEN

DOOR: GERDIEN WEEZEPOEL | JULII 2021

Vanmorgen struikelde ik erover in de gang van mijn kantoorpand. Ik dacht: “Hé…iemand is zijn ctrl kwijt!” Nou ja, op zich niets vreemds toch? Iedereen raakt toch wel eens zijn controle kwijt? Ik wel. Niet dat ik nou meteen in de stress of paniek schiet als er even iets niet loopt zoals ik had verwacht, maar net als Iedereen ben ik wel heel graag in balans. Controle hebben betekent eigenlijk gewoon dat je de regie hebt over alles wat er gebeurt. Het geeft zekerheid, veiligheid, stabiliteit en rust. Dat zijn ook de perfecte voorwaarden voor het aanleren van een gezonde leefstijl.

VERANDERING VAN GEDRAG VERGT CONTROLE

In mijn praktijk melden zich cliënten die helemaal “in control” zijn, zoals dat heet. Ze zijn er meestal helemaal klaar mee hoe ze de afgelopen periode hebben geleefd en hebben besloten dat het hoog tijd is voor verandering. Tijdens de intake vraag ik altijd naar iemands situatie: thuis, privé en op het werk, en probeer ik te achterhalen of deze redelijk stabiel is.  Wanneer er externe factoren zijn die de controle bemoeilijken is de kans groot dat een traject, waarbij verandering van gedrag centraal staat, lastig wordt.

EXTERNE FACTOREN

Het verliezen van controle kan geleidelijk gaan maar ook ineens gebeuren.  Het zijn vaak externe factoren waarop je zelf geen grip hebt, die ervoor zorgen dat je de controle kan verliezen. Het ernstig ziek worden of verlies van een dierbare, een relatie die plots op de klippen loopt of problemen op het werk zijn voorbeelden van dit soort externe factoren. Bepaalde problemen kunnen echt “je wereld helemaal op zijn kop zetten”. Je raakt van slag en stress krijgt de overhand.

NEERWAARTSE SPIRAAL

Het gekke is dat een probleem vaak niet op zich staat en er ineens meerdere problemen opdoemen. Dan stapelt zich dat op waardoor de stress steeds meer wordt. Je zit dan dus in een bepaalde situatie en die voelt niet goed. Dat komt door factoren buiten jou om. Wanneer je merkt dat jouw stappen, die je tóch probeert te maken, om de situatie te veranderen niet het gewenste effect hebben, kan dit ervoor zorgen dat je het gevoel ervaart van controleverlies. Keer op keer je doelen niet halen is niet leuk en het geeft je een machteloos gevoel. Vaak is dit een moment van opgave. 

LOSKOPPELEN

Om een positieve gedragsverandering voort te zetten is het van belang om externe factoren, waarover je zelf nooit controle kunt houden, loskoppelt van je eigen gedrag. Uiteraard klinkt dit veel makkelijker dan het is. Maar het is vaak je overtuiging  dat je niet in staat bent je eigen gedrag te veranderen als je de controle kwijtraakt door externe factoren. Maar het enige wat je echt zelf kunt controleren jouw reactie op wat er gebeurt. Er bestaat altijd nog zoiets als “zelfcontrole” en dat houd je altijd in eigen hand. Je kan altijd tegen jezelf blijven zeggen: “Het is moeilijk, maar er is altijd wel een moment waarin het wél kan” of “hoe moeilijk het ook is, ik blijf volhouden” of “als ik niet goed voor mezelf zorg, hoe kan ik er dan nog voor anderen zijn”.

ZELFCONTROLE IS SOMS “LOSLATEN”

Een manier om je meer het gevoel van controle te geven is dat je beseft dat er een vorm van controle is die je kunt toepassen, namelijk zelfcontrole. Jij bent namelijk de enige die jouw humeur en jouw gedachten kunt controleren. Soms is er meer ruimte voor controle dan je denkt.  Soms is die ruimte gewoon “loslaten”. Als je in een moeilijke tijd even kan loslaten komt die controle ooit gewoon weer terug. Belangrijk is dat je het vertrouwen in jezelf houdt en dat je ooit weer “in control” bent.